Các chương trình giáo dục hầu như đều có những vấn đề tồn tại, đặc biệt với một số lĩnh vực đặc thù lại có những khó khăn riêng, nhất là với môn Lịch sử Dưới đây là 10 vấn đề chủ yếu đối với các giáo viên trong quá trình giảng dạy:
- Độ rộng và độ sâu
Chương trình của bộ môn Lịch sử thường được viết ra nhằm bao quát các vấn đề của cuộc sống con người, gồm cả nội dung của trong nước và thế giới. Vì vậy giáo viên khó có thể bao quát tất cả những tài liệu cần thiết trong năm học. Ví dụ, trong môn Lịch sử thế giới, các chương trình giảng dạy đòi hỏi phải dạy về tất cả các khu vực trên thế giới, tập trung vào từng chủ đề lớn, từ cổ đại đến trung đại và hiện đại. Khi chú trọng vào độ rộng, giáo viên không thể hướng dẫn học sinh hiểu sâu về một nội dung cụ thể.
- Giải quyết các chủ đề gây tranh cãi
Nhiều chủ đề Lịch sử phải đối mặt với những vấn đề nhạy cảm và gây tranh cãi. Ví dụ, giáo viên môn Lịch sử phải dạy về tôn giáo. Trong môn chính trị, những chủ đề như phá thai hay án tử hình đôi khi có thể dẫn đến tranh cãi nảy lửa. Trong những trường hợp này, giáo viên cần phải duy trì sự kiểm soát.
- Liên hệ đến đời sống thực tiễn của học sinh
Trong khi nhiều môn như Kinh tế hay khoa học bản thân chúng có liên hệ đến đời sống của học sinh. Nhưng những môn học khác thì không. Khó mà liên hệ được những gì diễn ra ở Trung Hoa thời cổ đại hay thời kì nguyên thủy với đời sống thường nhật của một đứa trẻ 14 tuổi. Giáo viên Lịch sử phải rất vất vả mới làm cho các chủ đề này trở nên thú vị được.
- Nhu cầu đa dạng hóa phương pháp tiếp cận
Giáo viên có thể rất dễ dàng chọn ra một phương pháp tiếp cận. Xu hướng chung là sử dụng phương pháp thuyết trình. Đôi khi rất khó để giáo viên bao quát được tài liệu mà không thuyết trình hoặc cho thảo luận nhóm. Dĩ nhiên, nhiều giáo viên lại rất khác, họ có những kĩ năng dẫn dắt bài học và làm chủ tiến trình học. Điểm mấu chốt là cân bằng các hoạt động.
- Chỉ dừng ở cấp độ thấp trong thang đo của Bloom
Bởi vì việc dạy các môn xã hội phần lớn liên quan đến tên gọi, địa danh và mốc thời gian, giáo viên sẽ dễ dàng thiết kế nhiệm vụ học tập và bài kiểm tra bằng cách vận dụng cấp độ “ghi nhớ” trong thang đo của Bloom.
- Lịch sử là sự diễn giải
Thực ra, không có “lịch sử” bởi vì cái gọi là “lịch sử” chỉ là sự nhìn nhận của những cá nhân. Các văn bản thuộc các môn xã hội được con người viết ra, vì vậy nó mang tính chủ quan. Một ví dụ điển hình là hai văn kiện của môn Chính phủ Mỹ mà trường tôi sử dụng. Dễ dàng nhận thấy một bản được viết bởi một người thuộc đảng Bảo thủ, bản còn lại được viết bởi một người thuộc đảng Tự do. Hơn nữa, các văn kiện lịch sử có thể phản ánh khác nhau về cùng một sự kiện, tùy vào người viết. Đây là một trong những khó khăn của giáo viên.
- Bài tập tổng hợp
Giáo viên Lịch sử thường phải dạy các bài tập tích hợp. Việc này có thể vô cùng khó đối với giáo viên mới vì họ phải chuẩn bị nhiều tiết dạy khác nhau.
- Quá phụ thuộc vào sách bài tập
Nhiều giáo viên quá phụ thuộc vào sách bài tập khi lên lớp. Không may, ngoài kia cũng có quá nhiều sách tham khảo. Học sinh đã dựa vào các cuốn sách tham khảo hoặc sách giải để giải các bài tập mà giáo viên giao cho.
- Nhiều học sinh không thích học Lịch sử
Nhiều học sinh đến lớp học với tinh thần không yêu thích gì Lịch sử. Nhiều em phàn nàn rằng nó không có tác dụng gì với cuộc sống của họ. Những em khác chỉ đơn giản nói là nó chán và tẻ nhạt.
- Xử lí lỗi sai về kiến thức
Không ít học sinh vào lớp học với thông tin lịch sử sai lệch mà họ được dạy ở nhà hoặc ở lớp khác. Điều này là khó tránh khỏi. Có lần, một học sinh quả quyết rằng Abraham Lincoln là chủ nô. Thật sự tôi không làm sao dứt học sinh ra khỏi niềm tin này. Một giáo viên mà học sinh đó yêu quý đã dạy như thế năm họ học lớp 7. Điều này không phải một sớm một chiều mà giải quyết được.
Mỗi môn học đều có những cái khó khác nhau, có những vấn đề giáo viên chúng ta có thể tự khắc phục nhưng cũng có những vấn đề thuộc về bản chất của bộ môn, nó đòi hỏi sự can thiệp, hỗ trợ của cả các chuyên gia giáo dục và các nhà nghiên cứu. Điều quan trọng là giáo viên hãy cố gắng hết sức và tin vào những việc mình đang làm!.
Giáo viên Lịch sử