(73) Review cuốn: Đa dạng về góc nhìn quan điểm trong dạy học Lịch sử

Cuốn Multiperspectivity in Teaching and Learning History là một công trình nghiên cứu chuyên sâu do Council of Europe biên soạn, nhằm giúp giáo viên và nhà hoạch định giáo dục hiểu rõ hơn về vai trò của “đa quan điểm” trong dạy và học lịch sử. Tác phẩm đặt nền tảng lý luận và thực tiễn cho việc tiếp cận lịch sử từ nhiều góc nhìn khác nhau — quốc gia, văn hóa, chính trị, và cá nhân — thay vì chỉ theo một “chân lý duy nhất”.

Sách giải thích rõ vì sao tính đa quan điểm là cốt lõi của giáo dục lịch sử dân chủ: nó giúp học sinh hiểu rằng lịch sử không chỉ là tập hợp của các sự kiện, mà còn là sự diễn giải mang tính xã hội. Qua các ví dụ cụ thể, tác giả cho thấy việc khuyến khích học sinh so sánh, tranh luận và phân tích các nguồn tư liệu đối lập giúp hình thành tư duy phản biện và khả năng đồng cảm.

Cuốn sách cũng trình bày nhiều chiến lược sư phạm như phân tích tài liệu nguyên gốc, đối chiếu các quan điểm từ các quốc gia khác nhau, hay khai thác ký ức cá nhân của nhân chứng. Ngoài ra, phần hướng dẫn cho giáo viên rất thực tiễn, chỉ ra cách xử lý những chủ đề nhạy cảm, tranh cãi hay có tính chính trị.

Điểm đặc sắc của sách là sự kết hợp giữa lý luận giáo dục hiện đại và những ví dụ thực tế từ châu Âu và các bối cảnh hậu xung đột. Nó không chỉ dành cho giáo viên phổ thông, mà còn hữu ích cho những ai nghiên cứu chương trình, viết sách giáo khoa, hoặc quan tâm đến giáo dục công dân toàn cầu.

Mục lục (bản dịch tiếng Việt)

Lời nói đầu – trang 7
Lời cảm ơn – trang 11

PHẦN I: TRÌNH BÀY

Các bài trình bày mở đầu

• Dạy học Lịch sử không ranh giới: Tổng quan về công trình của Hội đồng châu Âu trong giảng dạy lịch sử
  Tác giả: Tatiana Milko, Cán bộ Chương trình, Hội đồng châu Âu – trang 15
• Phương pháp giảng dạy lịch sử trong giáo dục phổ thông ở Síp: Thực trạng và định hướng phát triển tương lai
  Tác giả: Chara Makriyianni, Nhà giáo dục, Chủ tịch Hiệp hội Đối thoại và Nghiên cứu Lịch sử, Síp – trang 23
• Sách giáo khoa và tài liệu giảng dạy lịch sử trong giáo dục phổ thông: Thực trạng và định hướng phát triển tương lai
  Tác giả: Güven Uludağ, Tác giả sách giáo khoa Lịch sử, Giáo viên Lịch sử, Síp – trang 33

Các bài thuyết trình chính (Keynote Presentations)

• Việc sử dụng đa quan điểm trong giảng dạy lịch sử ở bậc trung học cơ sở và trung học phổ thông: Một ví dụ từ Vương quốc Anh
  Tác giả: Sue Bennett, Nhà giáo dục, Vương quốc Anh – trang 39
• Giảng dạy lịch sử thông qua đối thoại liên văn hóa cho học sinh 11–14 tuổi: Một ví dụ từ Tây Ban Nha
  Tác giả: Cristina Del Moral, Tư vấn giáo dục, Tây Ban Nha – trang 47*

• Việc sử dụng sách giáo khoa lịch sử và các tài liệu giảng dạy khác khi dạy lịch sử ở các trường học hiện đại (Tr. 55)

Tác giả Brian Carvell, Cố vấn Xuất bản, Vương quốc Anh (Tr. 55)

PHẦN II: TÀI LIỆU HỘI THẢO

• Báo cáo về các Hội thảo ngày 26 – 27 tháng 11 năm 2004 (Tr. 69)

Tiến sĩ Stavroula Philippou và Tiến sĩ Ahmet Cavit, Síp (Tr. 69)

• “Giảng dạy về các nhân vật lịch sử trên cơ sở đa góc nhìn” (Tr. 83)

Người điều phối: Cô Sue Bennett (Tr. 83)

• “Sử dụng địa điểm lịch sử và bảo tàng trong giáo dục” (Tr. 95)

Người điều phối: Cô Cristina Del Moral (Tr. 95)

• “Dạy lịch sử để hòa giải bằng cách sử dụng các ví dụ từ lịch sử Chiến tranh Thế giới thứ hai” (Tr. 97)

Người điều phối: Ông Brian Carvell (Tr. 97)

PHỤ LỤC

• Chương trình các buổi hội thảo chuyên đề và hội thảo (Tr. 101)
• Khuyến nghị Rec(2001)15 về giảng dạy lịch sử ở châu Âu thế kỷ XXI (Tr. 109)