(45) Review cuốn sách Lịch sử trong thời đại số (Edited by Toni Weller)

History in the Digital Age là một công trình học thuật quan trọng, mở ra những hướng tiếp cận mới cho nghiên cứu và giảng dạy lịch sử trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ. Cuốn sách do Toni Weller biên tập, tập hợp nhiều học giả hàng đầu trong lĩnh vực lịch sử kỹ thuật số (digital history), nhằm khám phá cách mà Internet, dữ liệu số và công cụ kỹ thuật đang tái định hình công việc của nhà sử học.

Các chương trong sách trình bày sự chuyển đổi từ phương pháp truyền thống sang các mô hình nghiên cứu dựa trên dữ liệu lớn, cơ sở dữ liệu trực tuyến, và các nền tảng hợp tác mở. Tác phẩm nhấn mạnh rằng “làm lịch sử” ngày nay không chỉ là đọc tài liệu lưu trữ và viết bài, mà còn là quản lý, phân tích và diễn giải nguồn tư liệu số khổng lồ.

Weller và các cộng sự đặt ra những câu hỏi quan trọng: Liệu tính khách quan của sử học có bị ảnh hưởng khi thuật toán tham gia vào quá trình tìm kiếm và lựa chọn dữ liệu? Làm thế nào để bảo tồn các nguồn tư liệu số trong một thế giới luôn thay đổi nhanh chóng? Và vai trò của nhà sử học trong thời đại kỹ thuật số là gì?

Bên cạnh các vấn đề phương pháp, cuốn sách cũng bàn về khía cạnh đạo đức và triết học của sử học kỹ thuật số – từ quyền truy cập mở, quyền sở hữu tri thức đến ranh giới giữa chuyên gia và công chúng. Các tác giả cho thấy rằng công nghệ không thay thế nhà sử học, mà buộc họ phải trở nên linh hoạt, sáng tạo và có tư duy phê phán sâu sắc hơn.

Với văn phong rõ ràng, có chiều sâu và cập nhật, History in the Digital Age là tài liệu nền tảng cho bất kỳ ai quan tâm đến mối quan hệ giữa lịch sử, công nghệ và tri thức đương đại. Cuốn sách này không chỉ phản ánh một giai đoạn chuyển mình của ngành sử học, mà còn dự báo về tương lai của việc nghiên cứu và truyền đạt quá khứ trong thế giới số.

Lời giới thiệu: Lịch sử trong thời đại số — Toni Weller

Phần I: Tái khái niệm hóa lịch sử trong thời đại số

1. Nhân văn không gian: không gian, thời gian và địa điểm trong kỷ nguyên số mới — David J. Bodenhamer
2. Việc kiến tạo lịch sử: chuyển đổi trải nghiệm được lịch sử hóa — Luke Tredinnick
3. Một phương pháp định hướng kho lưu trữ vô hạn — William J. Turkel, Kevin Kee & Spencer Roberts

Phần II: Nghiên cứu lịch sử trong thời đại số
4. Làm và tạo: lịch sử như thực hành số — Jim Mussell
5. Về việc thu thập, phân loại và tổng hợp bằng chứng đọc: phong trào “RED” và những hệ quả đối với học thuật số — Rosalind Crone & Katie Halsey
6. Viết lịch sử với hình ảnh số: một lễ kỷ niệm dè dặt — Brian Maidment

Phần III: Giảng dạy lịch sử trong thời đại số
7. Nghiên cứu quá khứ trong thời đại số: từ khách du lịch đến nhà thám hiểm — Mark Sandle
8. Vượt qua Ctrl-C, Ctrl-V: giảng dạy và học lịch sử trong thời đại kỹ thuật số — Charlotte Lydia Riley

Phần IV: Tương lai của lịch sử trong thời đại số
9. Vũ trụ mới hay lỗ đen? Liệu kỹ thuật số có thay đổi điều gì? — David Thomas & Valerie Johnson
10. Kết luận: một lĩnh vực đang thay đổi — Toni Weller

Phụ lục / Chỉ mục